Trồng sầu riêng tự phát ở ĐBSCL vì giấc mơ đổi đời

Cơn lốc sầu riêng chưa có dấu hiệu hạ nhiệt tại các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL, tiềm ẩn nguy cơ vỡ quy hoạch.

Tự phát vì giấc mơ đổi đời

Dễ thấy nhất là khu vực phía bắc của huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, bạt ngàn những cây sầu riêng từ khi mới được lên liếp trồng cho đến nhiều năm tuổi, mới cho trái, sai trĩu quả. Sầu riêng được trồng san sát nhau, cạnh đất lúa, xen với mít và đu đủ,… như những cánh rừng.

Tỉnh Tiền Giang nhìn từ trên cao, sầu riêng bạt ngàn như những cánh rừng. Ảnh: Nhóm PV

Một mảnh vườn sầu riêng mới được trồng cạnh đất lúa ở huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang. Ảnh: Nhóm PV

Hai bên tuyến lộ nhựa ở xã Phú Cường (huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang), nông dân tất bật chăm sóc sầu riêng. Sau khi làm quen và trò chuyện đủ tin tưởng, một lão nông tiết lộ cho chúng tôi nhiều điều về chuyện trồng loại cây này.

Một mảnh vườn sầu riêng vừa mới trồng, xen với mít, đu đủ. Ảnh: Nhóm PV

Ông cho biết, khoảng 20 năm về trước, sầu riêng được trồng nhiều ở phía Nam của huyện. Thời điểm đó, giống được trồng nhiều là sầu riêng khổ qua xanh, song lợi nhuận khá thấp. Đến lượt Ri6 và sau này kết hợp trồng sầu riêng Monthong, vốn khó trồng hơn nhưng mang lại hiệu ứng tích cực.

“Anh, chị ra Quốc lộ có thể thấy, người ta cất nhà cao cửa rộng, mái Thái là vì trúng sầu riêng, trong khi bà con mình ăn đời ở kiếp với ruộng lúa, ao cá mà không khá nổi. Thấy ham quá, chúng tôi cũng phát lên làm liều”, lão nông này nói.

Vườn sầu riêng được hơn 3 năm tuổi ở Tiền Giang. Ảnh: Nhóm PV

Thế là cách đây 3 năm, nhà vườn này quyết định đốn hạ hơn 3.000m2 đất trồng mít để chuyển sang đầu tư khoảng 60 gốc sầu riêng. Song, do không đủ vốn đầu tư đắp bầu, ông quyết định trồng tới đâu bồi thêm tới đó. Chưa kể là ở tỉnh này, dù thiếu hẹp đồng vốn, người ta cũng lấp ao cá để trồng sầu riêng. Đó cũng là tình trạng chung của đa số nhà nông khi bước vào “vòng xoáy” sầu riêng với giấc mơ đổi đời.

Nông dân trồng sầu riêng theo kiểu trồng tới đâu bồi thêm tới đó. Ảnh: Nhóm PV

Một số nông dân thừa nhận, hiện nay, đối với người mới trồng sầu riêng ở Cai Lậy, có trường hợp chưa chuyển mục đích sử dụng đất, nhất là từ đất lúa sang đất trồng cây lâu năm. Dù biết việc này tiềm ẩn rủi ro pháp lý, nguy cơ ảnh hưởng đến đảm bảo an ninh lương thực, nhưng trước lợi nhuận kinh tế cao, nhiều người vẫn quyết định đánh đổi.

Mở rộng rừng sầu riêng

Hiện nay, những người được xem là “đại gia sầu riêng” ở Tiền Giang đã bắt đầu chuyển sang thuê đất trồng sầu riêng nghịch vụ ở một số địa phương gần địa giới tỉnh. Điển hình như tại huyện Tháp Mười (tỉnh Đồng Tháp). Nếu như trước đây, đất trồng lúa chỉ được thuê với giá khoảng 2,5 - 3,5 triệu đồng/công/năm (1 công = 1.000m2 - PV) thì nay giá cho thuê đất để trồng sầu riêng lên đến 7 triệu đồng/công/năm.

Cơn lốc trồng sầu riêng tiếp tục lan rộng đến huyện Châu Thành (tỉnh Đồng Tháp) và nhiều địa phương khác. Dù chưa có số liệu thống kê đầy đủ, nhưng qua thực tế, chúng tôi ghi nhận cây sầu riêng đã bén rễ tại các huyện Chợ Mới, Châu Phú, Tri Tôn (tỉnh An Giang), Hòn Đất (tỉnh Kiên Giang) và một số địa phương khác của tỉnh Hậu Giang,...

Vườn sầu riêng tại TP Cần Thơ. Ảnh: Nhóm PV

Tại TP Cần Thơ, huyện Phong Điền được xem là địa phương có truyền thống trồng cây ăn trái, trong đó có sầu riêng. Đến nay, diện tích trồng sầu riêng đã chiếm gần một nửa diện tích cây ăn trái toàn huyện, với hàng ngàn hecta và sản lượng chục ngàn tấn.

Trong những cuộc trò chuyện với nông dân huyện Phong Điền, chúng tôi không ít lần nghe họ bàn việc, cứ hễ ai còn đất trồng trọt thì nên mở rộng trồng sầu riêng để làm giàu.

Với hiệu quả kinh tế cao, người trồng sầu riêng mong muốn sớm làm giàu. Ảnh: Nhóm PV

Trong những câu chuyện, nông dân ĐBSCL đang truyền nhau bài toán tính nhẩm cho một nhà vườn trồng trung bình 20 cây sầu riêng, mỗi cây từ lúc trồng đến lúc thu hoạch chi phí khoảng 5 triệu đồng. Năm đầu tiên, nếu thuận lợi sẽ thu hoạch được 450 trái, bán được khoảng 90 - 100 triệu đồng; lợi nhuận "ngon" hơn nhiều so với trồng lúa.

Những con số đáng lo ngại

Thống kê sơ bộ của tỉnh Tiền Giang, diện tích trồng sầu riêng ở tỉnh này hiện dao động quanh mốc 24.000 - 25.500 ha, tập trung nhiều nhất ở các huyện Cái Bè, Cai Lậy và thị xã Cai Lậy.

Theo Quyết định số 633 về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản tỉnh Tiền Giang đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, diện tích trồng sầu riêng trên địa bàn tỉnh này được quy hoạch chỉ khoảng 12.000 ha, với sản lượng khoảng 276.000 tấn.

Như vậy, trên thực tế, diện tích trồng sầu riêng ở Tiền Giang hiện nay đã vượt gấp đôi so với diện tích được tỉnh này quy hoạch đến năm 2030.

Sầu riêng mới được trồng tại ĐBSCL. Ảnh: Nhóm PV

Còn tại TP Cần Thơ, diện tích trồng sầu riêng phát triển mạnh ở các huyện Phong Điền, Thới Lai và một phần ở huyện Cờ Đỏ và quận Ô Môn.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ thông tin, trong khoảng 3 năm gần đây, diện tích trồng sầu riêng đã tăng gần gấp 3 lần, từ khoảng 2.500 ha (năm 2022) hiện nay lên khoảng 7.000 ha.

Thu hoạch sầu riêng tại ĐBSCL. Ảnh: Nhóm PV

Theo báo cáo của ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Tháp, năm 2025, diện tích trồng sầu riêng cả tỉnh đã trên 4.000ha, tăng khoảng 1.500 ha so với năm 2023. Tập trung chủ yếu ở các huyện Châu Thành, Tháp Mười, Cao Lãnh, Lai Vung, Thanh Bình, Lấp Vò. Theo đánh giá, do sầu riêng là loại cây trồng mới nên diện tích chủ yếu chiếm 80% chuyển đổi từ đất trồng lúa sang.

Còn tại tỉnh Hậu Giang, cuối năm 2024 đã có hơn 2.900ha sầu riêng, được trồng nhiều ở huyện Châu Thành A, Phụng Hiệp, Châu Thành, TP Ngã Bảy, với 2 giống sầu riêng phổ biến là Ri6 và Monthong.

Nguồn:https://laodong.vn/kinh-doanh/trong-sau-rieng-tu-phat-o-dbscl-vi-giac-mo-doi-doi-1495452.ldo