Chuyên gia chia sẻ cách trồng cà phê bền vững nhờ tái canh

Trước hiện trạng diện tích cà phê già cỗi ngày càng tăng cao, chất lượng giống cây trồng thấp và nguồn nước dần khan hiếm như hiện nay, mô hình tái canh cây cà phê bền vững được rất nhiều bà con nông dân quan tâm. Sau đây là những chia sẻ của chuyên gia Hoàng Văn Hoài - có kinh nghiệm 10 năm trong việc trồng trọt và canh tác cây cà phê. 2 Nông mời quý bà con cùng theo dõi bài viết.

Tại sao cần thực hiện tái canh cây cà phê bền vững?

Diện tích cây cà phê được trồng ở Việt Nam hiện nay khoảng 500.000 ha. Trong đó chiếm 95% là cà phê Vối số còn lại là cà phê chè. Cà phê Việt Nam có đặc điểm nổi bật là cho năng suất rất cao, hiện có khoảng 25% diện tích cà phê Việt Nam được canh tác trên 20 năm.

Tuy nhiên hiện tại nhiều diện tích đã già cỗi, năng suất thấp và bước sang giai đoạn tái canh hoặc chuyển sang chu kỳ 2, nghĩa là chặt bỏ để phục tráng. Vậy dựa vào tiêu chí nào để quyết định thực hiện tái canh cây cà phê hay đơn giản là chặt bỏ để phục hồi? Đó là một bài toán kinh tế cần thực hiện các biện pháp kỹ thuật hiệu quả và có sự tính toán phù hợp để tránh những tổn thất có thể xảy ra trong thực tế sản xuất. 

Trong vườn cà phê thường có các loại sâu bệnh gây hại cho bộ rễ cà phê, chẳng hạn như một số loại nấm và tuyến trùng. Khi cây cà phê phát triển ra rễ mạnh, lan rộng với nhiều tầng đất nên nấm không thể phá hoại bộ rễ của cây cà phê.Nhưng khi trồng tái canh thì bộ rễ của cây con ở năm trồng mới hay ở 2 năm kiến thiết cơ bản thì nấm bệnh rất dễ xâm nhập phá hủy bộ rễ còn nhỏ bé làm cho cây bị héo, vàng rồi chết một cách nhanh chóng. Do đó, theo chuyên gia Hoàng Văn Hoài cần thực hiện tái canh cây cà phê một cách bền vững để mang lại hiệu quả cao nhất, tránh những tổn thất kinh tế không đáng có!

5 nguyên tắc bắt buộc thực hiện để tái canh cây cà phê hiệu quả

Tái canh cây cà phê là việc làm cấp bách để nâng cao giá trị nông sản Việt nói chung và cà phê Việt nói riêng, góp phần tạo “cú hích” giảm nghèo cho bà con nông dân canh tác loại cây trồng này. Tuy nhiên để tái canh hiệu quả bà con cần hết sức lưu ý 5 điều sau đây:

1. Xử lý đất trước khi tái canh cây cà phê:

Bà con có thể tiến hành tái canh cây cà phê sau khi nhổ, cày, xới, thu gom rễ, đốt bỏ và trồng luân canh với cây trồng khác (cây lương thực, thực phẩm) ít nhất 3 năm. Trong thời gian này cây ký chủ sẽ không còn nữa để ký sinh nên các loại nấm, tuyến trùng sẽ không còn điều kiện để sinh sống và tồn tại. Sau 3 năm có thể trồng lại cà phê mới. 

Đây là một trong những điều kiện bắt buộc để tránh hậu quả vườn cà phê mới trồng sẽ chết và phải ngừng sản xuất do không còn đủ thời gian luân canh để diệt trừ nấm bệnh còn tồn tại trong đất.

2. Lưu ý chọn cây giống để tái canh cây cà phê:

Hiện nay, Viện Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Miền Trung có bộ giống tốt từ vật liệu ghép hoặc cây ghép, hạt giống đa dòng. Các giống mới này đã được cơ quan nhà nước công nhận. Chúng có những phẩm chất tốt: năng suất cao, hạt to, kháng bệnh, chịu hạn tốt. Bà con không nên mua cây giống ở những địa chỉ không uy tín được bày bán tràn lan trên thị trường dẫn đến việc tái canh cây cà phê không mang lại hiệu quả cao.

3. Kỹ thuật bón phân khi tái canh cây cà phê:

Khi trồng cần bón lót lân và phân hữu cơ. Dùng 0,5 kg phân lân nung chảy cho một hố. Trộn với phân chuồng, phân hữu cơ sinh học, phân vi sinh. Khi đặt bầu đất vào hố, rắc 20 gam Mocap lên để diệt tuyến trùng xung quanh bầu đất trước khi lấp đất vào. Vào mùa nắng nơi có mối, bà con dùng thêm 10 gam Basudin xung quanh gốc cây để diệt mối nhé!

Ngoài ra, khi thực hiện tái canh cây cà phê thì ưu tiên hàng đầu là bón phân hữu cơ và tận dụng tốt xác bã thực vật để đưa chất hữu cơ vào đất. Bón phân hóa học đúng liều lượng, không lạm dụng liều lượng cao, liên tục trong nhiều năm mà không bón phân hữu cơ. Hậu quả để lại là đất bị thoái hóa, tạo điều kiện cho các vi sinh vật có hại phát triển và gây ra tình trạng sản xuất không bền vững. Trong trường hợp thiếu phân và rác, nên sử dụng các loại phân có tên tuổi trên thị trường như hóa sinh hữu cơ, vi sinh, phun qua lá… 

Chuyên gia Hoàng Văn Hoài khuyên rằng để cà phê đạt hiệu quả 3 tấn nhân/ha thì tỷ lệ NPK là 3:1:3 và lượng cần dùng là: 300 – 350kg N, 90 – 120kg P và 300 – 350kg K 

4. Lưu ý các biện pháp kỹ thuật chăm sóc khi tái canh cây cà phê

Bà con khi tái canh cây cà phê cần tuân thủ các biện pháp kỹ thuật tối thiểu như: Đục lỗ, giữ ẩm cho tủ sàn và có mái che phía tây hoặc che chòi để đảm bảo tỷ lệ sống cao trong năm trồng mới. 

Trong thời kỳ kiến ​​thiết cơ bản nên trồng cây che bóng tạm thời để che phủ, bảo vệ và cải tạo đất. Đây là một trong những biện pháp rất quan trọng để nâng cao độ phì nhiêu và các đặc tính lý hóa của đất sau chu kỳ canh tác dài ngày.
 

5. Xen canh khi tái canh cây cà phê:

Việc phối hợp trồng một số loại cây ăn quả có giá trị, năng suất tốt khi tái canh cây cà phê cũng là một phương pháp giúp tăng thu nhập tạo tính bền vững cho khu vườn. 

Để hồ tiêu leo che bóng hoặc trồng cây ăn quả chắn gió xung quanh lô cũng là cách tăng hiệu quả kinh tế sản xuất và tạo điều kiện thuận lợi cho lô cà phê phát triển. 

Bà con cũng đã biết hậu quả nghiêm trọng như thế nào nếu không tuân thủ các biện pháp kỹ thuật cơ bản, chắc chắn sẽ dẫn đến những thiệt hại lớn về sản lượng và kinh tế. Để thực hiện tái canh cây cà phê đạt hiệu quả bền vững phải áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật của Bộ Nông nghiệp đã ban hành.

Trên đây là những chia sẻ của chuyên gia Hoàng Văn Hoài về quy trình tái canh cây cà phê bền vững. Bà con có bất kỳ thắc mắc gì về các kỹ thuật và quy trình liên quan đến cây cà phê hoặc các loại cây trồng khác vui lòng liên hệ với 2 Nông qua hotline:1900 9099 hoặc để lại bình luận để được chuyên gia giải đáp trực tiếp. Cảm ơn quý bà con đã quan tâm theo dõi bài viết!